छ्त्रपती शिवाजी महाराजांचे जन्मस्थान शिवनेरी किल्ला

            छ्त्रपती शिवाजी महाराजांचे जन्मस्थान शिवनेरी किल्ला  

शिवनेरी किल्ला

          मराठा साम्राज्याच्या राजा  म्हणून प्रसिद्ध असलेल्या . हा मराठा राज्यातील महत्त्वाच्या गडांमध्ये आहे.  हे पुणे जिल्ह्यात जुन्नर शहराजवळ पुण्यापासून ९५ किमी उत्तरेस आहे.  या ठिकाणी  मोठ्या संख्येने पर्यटक, इतिहासप्रेमी आणि ट्रेकर्स आकर्षित होतात. या किल्ल्याची उंची २२६० फूट उंचीवर वसलेला हा किल्ला शिव-पिंड च्या आकारासारखा आहे.  हा किल्ला दोन मार्गांनी प्रवेश करण्यायोग्य आहे - एक दगडांच्या पायर्‍या मार्गे जो सातवाहन काळाचा आहे आणि दुसरा, अत्यंत धोकादायक मार्ग आहे.  दुसरा मार्ग पर्यटक अनुकूल करण्यासाठी सुधारण्यात आला आहे.

              

 छत्रपती शिवाजी महाराज यांचे जन्मस्थान

                 जेव्हा त्यांची पत्नी जिजाबाई गर्भवती होती, तेव्हा शहाजीराजे भोसले यांनी त्यांचे कुटुंब शिवनेरी किल्ल्याच्या सुरक्षिततेसाठी हलवले.  १९ फेब्रुवारी १६३० रोजी किल्ल्यातील शिवाई मंदिराजवळ शिवाजी महाराजांचा जन्म झाला. 

शिवरायांचा पाळणा

शिवाजी महाराजांचे नाव शिवाई देवीच्या नावावरुन  शिवाजी असे ठेवले. असे मानले जाते की त्यांनी कठीण युद्धामध्ये तरुण योद्धा आणि त्याच्या नातलगांचे रक्षण केले. किल्ल्याला महा दरवाजा, परवानगीचा दरवाजा, हत्ती दरवाजा, पीर दरवाजा, शिपाई दरवाजा, फाटक दरवाजा आणि कुलमबत दरवाजा अशी सात दरवाजे आहेत.  तीन बाजूंनी भक्कम भिंती आणि निखळ दगडांनी शिवनेरीचा बचाव सुनिश्चित केला.  गडाच्या आत शिवाई मंदिर असून गडाच्या मुख्य प्रवेशद्वारासमोर शिवाजी महाराजांची एक विशाल मूर्ती आहे. किल्ल्यात बदामी आकाराचा तलाव आहे. शिवाजी महाराज जन्मलेल्या ठिकाणी दोन मजली रचना उभी आहे.  इमारतीच्या वरच्या बाजूस आसपासच्या लँडस्केपची भव्य दृश्ये बघावयास मिळते. शिवनेरी किल्ला अनेक किल्ल्यांच्या मध्यभागी आहे. शिवनेरी हे लोकप्रिय ट्रेकिंग स्पॉटही आहे. अत्यंत कठीण भूप्रदेशामुळे डोंगराच्या पायथ्याशी पर्यटकांना पायवाटातून मार्गदर्शन करण्यासाठी मार्गदर्शक उपलब्ध आहेत.  गडावर जाण्यासाठी उत्तम वेळ म्हणजे डिसेंबर ते फेब्रुवारी.